De ‘subsidie’ voor godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (g/hvo) in openbare scholen wordt met ingang van 2027 stopgezet. Volgens OCW moeten scholen vanuit de wettelijke burgerschapsopdracht ook zonder dit geld leerlingen kennis laten opdoen over verschillende godsdiensten. Met deze mededelingen in een brief aan de Tweede Kamer over het korten op subsidies slaat het ministerie op twee punten de plank volledig mis.
Met hun mededeling over het stopzetten van de ‘subsidie’ tonen minister Eppo Bruins en staatssecretaris Mariëlle Dekker van OCW aan niet te weten dat de financiering van g/hvo in de openbare scholen al jaren niet meer bestaat uit een periodieke bijdrage. In 2016 stemde de Tweede Kamer namelijk in met de wettelijke verankering van de financiering van g/hvo, in 2017 ging ook de Eerste Kamer hiermee akkoord en sinds 2018 is de wettelijk verankerde financiering een feit. Het voorstel om de financiering van g/hvo wettelijk te verankeren kwam van de toenmalige Tweede Kamerleden Loes Ypma (PvdA), Joël Voordewind (ChristenUnie) en Michel Rog (CDA).
In 2018 was er net als nu ook al verwarring over het woord ‘subsidie’. Voormalig minister Arie Slob van OCW benadrukte toen dat het hanteren van het begrip ‘subsidie’ voor de bekostiging van g/hvo niets afdeed aan het structurele karakter van deze wettelijk vastgelegde geldstroom. De subsidie voor g/hvo in de openbare scholen is ‘omgeven met een wettelijke waarborg van continuïteit’, zo meldde Slob. Hij voegde daaraan toe dat alleen met een wetswijziging de bekostiging van g/hvo zou kunnen worden afgeschaft.
Wet op het primair onderwijs
Een ander punt is dat Bruins en Paul de wettelijke taak die openbare scholen hebben om g/hvo mogelijk te maken verwarren met de wettelijke burgerschapsopdracht die alle scholen hebben. Dit zijn twee verschillende zaken, zo wordt duidelijk uit de Wet op het primair onderwijs (WPO).
De taak om g/hvo mogelijk te maken in de openbare scholen is vastgelegd in de artikelen 50 en 51 van de WPO, terwijl artikel 8 van die wet gaat over de burgerschapsopdracht voor alle scholen. Als de bewindslieden van OCW vinden dat het verzorgen van g/hvo moet worden geschaard onder de wettelijke burgerschapsopdracht, zou dus eerst de WPO moeten worden gewijzigd.
Ten slotte nog dit punt: de wettelijke opdracht aan openbare scholen om ouders de gelegenheid te bieden om voor hun kind een vorm van g/hvo te kiezen moet gepaard gaan met financiering. Als de financiering wegvalt, zullen er geen leraren meer zijn om g/hvo te geven en kan de openbare school een van haar wettelijke taken niet meer uitvoeren.
De financiering van g/hvo bedraagt ruim €19 miljoen per jaar. Het geld wordt verstrekt aan het coördinerende Centrum voor Vormingsonderwijs.