De privacy van leerlingen moet in alle gevallen voor 100 procent gewaarborgd zijn. Dat benadrukt VOS/ABB naar aanleiding van een bericht van RTL Nieuws over uitgevers die basisscholen min of meer dwingen om persoonlijke gegevens van leerlingen af te staan. Binnenkort komt VOS/ABB met een modelcontract voor scholen om dat in het vervolg te voorkomen.
RTL Nieuws kwam dinsdag met het bericht dat scholen voor het gebruik van digitaal lesmateriaal privacygevoelige gegevens aan uitgevers moeten afstaan om kinderen blijvend toegang te geven tot lesprogramma’s per computer. VOS/ABB vindt dit een verwerpelijke gang van zaken. De privacy van leerlingen moet in alle gevallen voor 100 procent gewaarborgd zijn.
Directeur Ritske van der Veen van VOS/ABB wijst erop dat er in digitale lesprogramma’s een waterdicht schot moet zijn tussen ingevoerde persoonsgegevens van leerlingen die voor de school beschikbaar zijn en de commerciële uitgeverijen. ‘Persoonlijke gegevens van leerlingen kunnen nodig zijn om de vorderingen van een kind bij te houden. Het mag duidelijk zijn dat de school dergelijke gegevens nodig heeft, maar louter binnen de context van de school. De uitgeverijen hebben daar niets te zoeken’, aldus Van der Veen.
Binnenkort VOS/ABB met een modelcontract voor scholen om in het vervolg te voorkomen dat privacygevoelige gegevens van leerlingen (of personeel!) zonder toestemming van de betrokkenen in handen kan komen van commerciële partijen. Die moeten zwart op wit garanderen dat zij zich aan de privacyregels houden.
Verontwaardiging
Het bericht van RTL Nieuws heeft ook bij andere organisaties tot verontwaardigde reacties geleid. ‘Scholen dragen een grote verantwoordelijkheid over de privédata van hun personeel en hun leerlingen, en zodra die bij een externe – commerciële – partij worden gedropt, dan zijn ze de controle kwijt. Dat kan dus gewoon echt niet’, zo citeert RTL Nieuws bestuurslid José Muijres van de Algemene Onderwijsbond (AOb).
Directeur Peter Hulsen van de Landelijke Ouderraad wijst erop dat de uitgeverijen de wet overtreden. ‘Doorgeven van leerlinggegevens zonder voorafgaande toestemming van ouders dient onmiddellijk te worden beëindigd. Scholen mogen niet door uitgeverijen onder druk worden gezet om de wet te overtreden’, aldus Hulsen.
Tweede Kamer woest
De Tweede Kamer eist opheldering van staatssecretaris Sander Dekker van OCW. PvdA-Kamerlid Loes Ypma benadrukt dat de gegevens van leerlingen binnen de school moeten blijven: ‘Die gaan verder niemand iets aan.’ Michel Rog van het CDA sluit zich hierbij aan: ‘Ouders, leraren en leerlingen weten nu niet waar ze aan toe zijn, waar de informatie blijft en wat ermee gebeurt.’ Paul van Meenen van D66 stelt dat de school ook op het gebied van privacy een veilige omgeving moet zijn.
Op de vraag uit de tweede Kamer waarom staatssecretaris Dekker in april van dit jaar een rapport over ICT-privacy in het onderwijs heeft achtergehouden, antwoordt een woordvoerder van de staatssecretaris dat dit rapport op de website van het ministerie van OCW staat en dus openbaar is. ‘De uitkomsten van het verkennende onderzoek zijn meegenomen in een brief die Dekker eind mei naar de Kamer heeft gestuurd’, aldus de woordvoerder.
Invoeringsproblemen
De PO-Raad meldt dat in augustus 2013 overleg is gevoerd met vertegenwoordigers van uitgeverijen over de problemen die basisscholen ervaren met de waarborging van de privacy van leerlingen. ‘Tijdens het overleg hebben de bestuurlijke vertegenwoordigers van Basispoort aangegeven dat de mogelijke invoeringsproblemen zijn onderschat maar dat met man en macht wordt gewerkt om de problemen op te lossen en scholen optimaal te ondersteunen’, aldus de sectororganisatie.
In juli 2013 hadden de PO-Raad en de Stichting Basispoort, waarin de uitgeverijen vertegenwoordigd zijn, afspraken gemaakt over de manier waarop gegevens van leerlingen worden gebruikt.
Basispoort reageert op het bericht van RTL Nieuws door te benadrukken dat ‘het van groot belang is dat de privacy van leerlingen en leerkrachten te allen tijde goed gewaarborgd is’. Privacy in relatie tot leermiddelen is volgens Basispoort ‘een van onze belangrijkste aandachtsgebieden’.
VOS/ABB heeft in 2013 een herziene online versie samengesteld van het katern over de Wet bescherming persoonsgegevens. Het katern staat in het besloten ledengedeelte van deze website.
Download katern Wet bescherming persoonsgegevens.
Informatie: Helpdesk, 0348-405250 van 08.30 tot 12.30 uur, helpdesk@vosabb.nl