Het is goed dat staatssecretaris Sander Dekker van OCW aan de bel trekt nu de Inspectie van het Onderwijs signaleert dat het burgerschapsonderwijs zich onvoldoende ontwikkelt. Scholen moeten ook op het gebied van burgerschap een oefenplaats zijn, maar het is en blijft aan die scholen zelf hoe zij er invulling aan geven.
In het themarapport Burgerschap op school van de Inspectie van het Onderwijs staat onder andere dat scholen burgerschap weliswaar een belangrijk thema vinden, maar dat burgerschapsonderwijs nog weinig doelgericht wordt vormgegeven en dat op de resultaten ervan nauwelijks zicht is.
Goede burgers
Wat we met ‘goede burgers’ bedoelen is niet altijd even duidelijk. Daar heeft de één een heel ander beeld bij dan de ander. In die zin snap ik de afwerende reactie van de PO-Raad en VO-raad, die op het gebied van burgerschapsonderwijs geen bemoeienis van bovenaf willen.
Waar we het volgens mij wel met zijn allen over eens zijn, is dat het van essentieel belang is dat we in álle scholen actief alom geaccepteerde kernwaarden aan bod moeten laten komen, zoals de democratische rechtsstaat, wederzijds respect en de vrijheid om te denken wat je wilt en te zijn wie je bent. Openbare scholen moeten dat doen, maar net zo goed bijvoorbeeld christelijke en islamitische scholen.
De bovengenoemde kernwaarden zijn bij uitstek onderwerpen voor goed burgerschapsonderwijs binnen het openbaar onderwijs. Scholen dienen ook op dit gebied een oefenplaats te zijn. Hoe ze er invulling aan geven, is natuurlijk aan hen. Dat scholen daarin autonomie hebben, mag duidelijk zijn. De inspectie checkt of aspecten zoals identiteitsontwikkeling, democratisch burgerschap en participatie in en om de school voldoende aan bod komen.
Kernwaarden openbaar onderwijs
Wij hebben als vereniging van openbare en algemeen toegankelijke scholen al veel ontwikkeld op het gebied van burgerschap. Leidend hierin zijn altijd de kernwaarden van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs, die uitgaan van diversiteit, wederzijds respect en specifieke aandacht voor godsdienst en levensbeschouwing.
Daarnaast stonden de internationale kinderrechten de afgelopen twee jaar centraal tijdens de School!Week van en voor het openbaar onderwijs. Ook dit jaar zal dit weer zo zijn, in de School!Week 2017 van 20 tot en met 24 maart.
Op dit moment werkt VOS/ABB aan nieuwe producten die u kunnen helpen vorm en inhoud te geven aan burgerschapsvorming. Voor het primair onderwijs ontwikkelen wij de digitale Inspiratiekalender en voor het voortgezet onderwijs de app Goedemorgenopschool!.
Wilt u ondersteuning op het gebied van burgerschapsonderwijs? Wij gaan graag met u in gesprek: 0348-405200, welkom@vosabb.nl.
Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB