Het onderwijs is een centraal aangrijpingspunt in het tegengaan van gescheiden leefwerelden. Dat meldt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in de studie De leefwerelden van arm en rijk.
Het SCP keek hoe de leefwerelden van de 20% meest welvarende en de 20% minst welvarende Nederlanders zich tussen 2011 en 2020 hebben ontwikkeld. Hoewel Nederland in vergelijking met andere landen niet erg gesegregeerd is, blijkt volgens het SCP dat leefwerelden wel eenzijdiger zijn geworden. ‘Zowel de armste als de rijkste inwoners van Nederland ontmoeten in hun buurt, op het schoolplein, bij familie en op hun werk vooral mensen die net als zij weinig of juist veel welvaart hebben’, aldus het SCP. Dat is volgens de onderzoekers met name het geval in en rond de Randstad en in de regio Eindhoven.
De toename van gescheiden leefwerelden is reden tot zorg, vindt het SCP, omdat dit gepaard gaat met ongelijke kansen. Het staat sociale samenhang en begrip tussen mensen in de weg. Onder andere in het onderwijs liggen volgens de onderzoekers kansen om arm en rijk elkaar tot elkaar te brengen. Het SCP wijst wat dit betreft op de socialiserende functie van onderwijs en het bevorderen van burgerschapsvaardigheden.
Tegelijkertijd signaleert het SCP de huidige gescheidenheid in het onderwijs een obstakel vormt. ‘Veel leerlingen krijgen onderwijs in scholen met een relatief homogene sociale samenstelling. Dit betekent dat zij maar weinig van elkaar kunnen leren en weinig oefening hebben in het omgaan met verschillen.’