Het gaat bij de uitvoerbaarheid van plannen niet meer alleen over de betaalbaarheid, maar vooral ook over de vraag of er voldoende personeel is. Dat benadrukt de Raad van State in zijn advies naar aanleiding van de Miljoenennota 2025.
Er zijn volgens de RvS niet alleen budgettaire beperkingen, er is ook schaarste op de arbeidsmarkt. Dit raakt het ‘doenvermogen’ van de overheid. In het advies staat dat de personeelstekorten de economie, de brede welvaart en de kwaliteit van essentiële collectieve voorzieningen, zoals het onderwijs, bedreigen.
‘Het huidige tekort aan leraren wordt op dit moment geschat op gemiddeld 10%. Het tekort in dunbevolkte regio’s en wijken met armoede en sociale achterstanden is vaak nog hoger. Dit tekort zorgt voor slechtere onderwijsprestaties en hoge werkdruk en ziekteverzuim bij leraren. De krapte in het onderwijs draagt bij aan de daling van de onderwijskwaliteit in Nederland. Dit is een bedreiging voor de productiviteitsontwikkeling van de Nederlandse economie’, zo constateert de RvS.
Meer uren werken
Tegen deze achtergrond onderschrijft de raad het belang dat in de Miljoenennota wordt gehecht aan maatregelen die zijn gericht op het vergroten van het arbeidsaanbod. ‘Het is belangrijk dat de beschikbare schaarse capaciteit doelmatig wordt ingezet. Het is nu en in de toekomst nodig om mensen naar die beroepen te bewegen waar zij het hardst nodig zijn. Daarbij hoeft het niet alleen te gaan om economisch rendement. Het gaat ook om de invulling van belangrijke maatschappelijke opgaven.’ Hierbij noemt de raad onder andere het onderwijs.
In dit licht adviseert de RvS de regering om beperkingen weg te nemen die meer uren werken kunnen tegengaan. Dit betreft volgens de RvS vooral het belasting-, toeslagen- en socialezekerheidsstelsel, maar ook de schooltijden en de kinderopvang.