De school moet een plek zijn waar leerlingen democratische waarden kunnen verinnerlijken. Dat benadrukken adviseur Hannah Boerstra en directeur Kai Pattipilohy van Diversion op de opiniepagina van de Volkskrant.
Directe aanleiding voor hun stuk is dat Feyenoord-aanvoerder Orkun Kökçü ook tijdens de klassieker tegen Ajax de OneLove-band weigerde te dragen. Eerder liet hij al weten dat hij die band niet wil dragen, omdat hij dat niet kan verenigen met zijn islamitische geloof. ‘Ik heb respect voor iedereen, maar wil daar geen uithangbord van zijn’, zei de middenvelder vorig jaar. De OneLove-band staat voor verbinding en diversiteit (ook seksuele diversiteit) en is een uiting tegen racisme en elke vorm van discriminatie.
Boerstra en Pattipilohy: ‘Vrije keuze? Uiteraard. Wenselijk? Verre van. De club had ook kunnen kiezen Kökcü niet als aanvoerder op te stellen. Voetballers zijn niet te onderschatten rolmodellen voor jongeren. Nu krijgt de speler onder het mom van diversiteit alle ruimte om zichzelf te zijn, maar weigert de club opnieuw om vierkant achter de slachtoffers van discriminatie te staan.’
Alarmbellen niet goed afgestemd
De auteurs van het opiniestuk zeggen dit ook in het onderwijs te herkennen: ‘We zien hoe er door docenten nog lang niet altijd wordt ingegrepen wanneer racistische, homofobe, islamofobe of antisemitische uitspraken in het klaslokaal klinken. We zien hoe op verzoek van ouders leerlingen uit de les worden gehaald wanneer onderwerpen zoals seksuele diversiteit worden besproken. Daar blijft het niet bij. We zien docenten die weigeren les te geven over het slavernijverleden omdat ze hun witte leerlingen na de Zwarte Piet-discussie ‘niet nog meer schuldgevoel willen aanpraten’.’
Volgens Boerstra en Pattipilohy staan wat dit betreft de alarmbellen niet goed afgestemd. ‘We beginnen ons als samenleving pas zorgen te maken over het onderwijs bij een uitgesproken conflict of de dreiging van geweld. Maar deze onrust is een slechte graadmeter. Want juist bovenstaande voorbeelden gaan niet altijd gepaard met rumoer. We geven dit praktijkvoorbeeld helaas al jaren, maar koelbloedig mededelen dat je niet gelooft in de Holocaust, leidt niet tot ingrijpen zolang je netjes de Shoah-feiten op kan sommen en de rapportcijfers prima zijn.’
Gelijke behandeling is grondrecht
Het onderwijs krijgt volgens hen nu nog te veel ruimte van de wetgever om niet op te treden wanneer ondemocratisch gedachtegoed wordt gedeeld in de klas. ‘Het is tijd dat vormende instanties als scholen en voetbalclubs hun verantwoordelijkheid nemen, zodat jongeren niet meer de boodschap krijgen dat gelijke behandeling een regel met uitzonderingen is, in plaats van een grondrecht.’