De scholen moeten ervoor zorgen dat ook leerlingen van wie de ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet (kunnen) betalen, kunnen deelnemen aan extra activiteiten zoals schoolreisjes. Dat is een nobel uitgangspunt van onderwijsminister Arie Slob, maar wie gaat het dan wel betalen?
In Nederland zijn het primair en voortgezet onderwijs gratis, maar ouders betalen er wel aan mee. Dat is raar. Het is dus níet gratis. Oké, de ouderbijdrage heeft een vrijwillig karakter, maar zo wordt het vaak niet ervaren, zeker niet door ouders met een krappe beurs.
Wettelijk is het toegestaan om leerlingen uit te sluiten van extra activiteiten als hun ouders niet betaald hebben. Op zich een logische gedachte: wie niet betaalt, doet niet mee. Slob noemt dat echter onacceptabel en daar ben ik het helemaal mee eens. Je kunt kinderen er immers niet op afrekenen dat hun ouders weinig geld hebben. Zeker niet in het openbaar onderwijs, waar elk kind welkom is.
Efteling geen liefdadigheidsinstelling
Maar ja, de realiteit is dat voor niets de zon opgaat. Schoolreisjes en andere extra activiteiten moeten betaald worden. De Efteling is geen liefdadigheidsinstelling, maar een commercieel bedrijf met een verdienmodel. Als de ouders de portemonnee niet kunnen trekken, wie dan wel?
De oplossing van Slob is simpel: de scholen moeten het oplossen. Maar hoe dan? De lumpsum ervoor gebruiken? Maar die schiet al ernstig tekort! Strikt genomen is het niet verboden, maar het lijkt mij niet de bedoeling dat scholen rijksbekostiging besteden aan de dure Rome-reis, om maar wat te noemen.
Een andere mogelijkheid kan zijn dat ouders die het financieel goed hebben, een spaarpotje vullen voor leerlingen uit arme gezinnen. Solidariteit dus. Er zijn voorbeelden van scholen die het zo doen, maar dan moeten wel alle ouders het daarmee eens zijn.
Waarom op skivakantie?
Weer een andere oplossing kan zijn om minder extra’s te organiseren. Zo zouden de scholen de ouderbijdrage in elk geval fors kunnen beperken. Met de klas op skivakantie? Waarom zou je? Met het gymnasium niet alleen naar Rome, maar in de jaren daarvoor ook naar Parijs, Londen en/of Berlijn? Dat vind ik overdreven. Op de basisschool elk jaar op kamp? Waarom niet alleen in groep 8?
Of, dat kan ook, de minister komt met meer geld om voor eens en altijd af te zijn van de immer terugkerende discussie over de vrijwillige ouderbijdrage. Dan komt het van ons allemaal, als belastingbetalers. De andere kant van deze medaille is dat er dan een vast bedrag komt waar de scholen het mee moeten doen. Er kunnen dan geen leerlingen meer worden uitgesloten, maar het tast de beleidsvrijheid aan. Moeten we dat maar op de koop toe nemen?
Wat vindt u van de vrijwillige ouderbijdrage? Mail uw ideeën naar redactie@vosabb.nl.
Hans Teegelbeckers, directeur VOS/ABB