Basisscholen moeten zich bij schooladvisering meer bewust worden van mogelijke vooroordelen over leerlingen. Dit aspect komt in een handreiking om de kwaliteit van de schooladvisering te verbeteren. Dit blijkt uit antwoorden van onderwijsminister Arie Slob op vragen van Tweede Kamerlid Kirsten van den Hul (PvdA).
Van den Hul trok bij de minister aan de bel naar aanleiding van het bericht Kind van arme ouders vaker onderschat door leerkracht. RTL Nieuws baseerde zich voor dit bericht op een eigen analyse van gegevens van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). In het bericht komt onder anderen onderzoekster Jonneke Bolhaar van het Centraal Planbureau (CPB) aan het woord. Volgens haar kan onderadvisering te maken hebben met vooroordelen over gezinnen met een lagere sociaal-economische status.
Vooroordelen over leerlingen
Minister Slob benadrukt in zijn antwoorden dat hij vertrouwen heeft in het oordeel van onderwijsprofessionals. Hij ziet echter ook ‘de risico’s van onder- en overadvisering en de relatie met de achtergrond van leerlingen’. Hij verwijst daarbij naar een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Daaruit bleek dat ‘verwachtingen van leerkrachten en adviesbepalingen beïnvloed kunnen worden door (persoonlijke) aannames op basis van achtergrondkenmerken van leerlingen’.
Hij refereert ook aan een onderzoek dat de Inspectie van het Onderwijs heeft uitgevoerd naar kansengelijkheid. Dat onderzoek wees uit dat bij de overgang van primair naar voortgezet onderwijs ‘zachte leerlingkenmerken’ een rol kunnen spelen. Dit betreft onder andere werkhouding, motivatie en ondersteuning in de thuissituatie. Leraren kunnen hun oordeel over deze kenmerken laten beïnvloeden door ‘(onbewuste) aannames’.
Handreiking in najaar
Het is daarom belangrijk, zo benadrukt de minister, ‘dat onderwijsprofessionals zich bewust (moeten) zijn van de rol die hun (onbewuste) aannames kunnen spelen bij de totstandkoming van het schooladvies’. Hij wijst er in dit kader ook op dat scholen een procedure moeten inrichten voor het maken van ‘zorgvuldige afwegingen’. Dit zal aan bod komen in een handreiking over schooladvisering. Deze handreiking komt naar verwachting komend najaar beschikbaar.