Levensbeschouwelijk leren op basis van diversiteit kan een impuls geven aan samenwerkingsscholen. Dat stelt Coby Speelman, die onlangs aan de Vrije Universiteit in Amsterdam is gepromoveerd op haar onderzoek Ontdekkend levensbeschouwelijk leren. Naar vernieuwde levensbeschouwelijke vorming in het basisonderwijs.
Speelman wijst erop dat de levensbeschouwelijke diversiteit in het bijzonder basisonderwijs sterk is toegenomen. Steeds minder leerlingen en leerkrachten hebben een band met een kerk en het aantal leerlingen met een andere levensbeschouwelijke achtergrond dan de grondslag van de school is toegenomen. Ze laat in haar promotieonderzoek zien dat er meer aandacht moet komen voor het omgaan met deze toenemende diversiteit in levensovertuiging in het bijzonder basisonderwijs.
Wat het openbaar basisonderwijs merkt zij op dat die zich neutraal opstellen ten aanzien van levensbeschouwingen. Voor leerkrachten kan het daarom volgens haar lastig zijn om in te gaan op levensbeschouwelijke vragen. Bovendien blijkt dat leerkrachten over weinig kennis van godsdienstige levensbeschouwingen beschikken en het daarom moeilijk vinden om levensbeschouwelijke gesprekken te voeren met leerlingen.
Speelman: ‘Op de meeste scholen is er geen aandacht voor de persoonlijke levensbeschouwelijke visie van collega’s en er wordt ook niet gesproken over een visie op levensbeschouwelijke vorming in de school. Van normatieve professionaliteit ten aanzien van de levensbeschouwelijke dimensie van de schoolidentiteit, is helaas geen sprake in het huidige basisonderwijs.’
Ze ontdekte tijdens haar onderzoek dat er wel een behoefte is aan een denkkader dat juist ruimte schept voor ontmoeting en dialoog met andere levensbeschouwingen, waarbij verschillen mogen blijven bestaan. Dat kan, zo stelt ze, een impuls zijn samenwerkingsscholen in met name krimpgebieden. ‘De vorm van ontdekkend levensbeschouwelijk leren, waarvan het voeren van levensbeschouwelijke gesprekken in de klas onderdeel is, kan een impuls geven aan deze samenwerking’ , aldus Speelman.