‘Het dichtdraaien van de geldkraan kan een helende werking hebben, waarbij alle actoren een prikkel ervaren om hun rol in het proces tegen het licht te houden.’ Dat stellen onderzoekers Jos Blank en Alex van Heezik van het Instituut voor Publieke Sector Efficiëntie Studies (IPSE) in een bijdrage aan het economische discussieforum MeJudice.
Blank en Van Heezik wijzen erop dat als het wetenschappelijk onderwijs buiten beschouwing wordt gelaten, de productiviteit in het onderwijs sinds 2013 met 10% tot 16% is afgenomen. Als oorzaken daarvan noemen zij bureaucratisering, schaalvergroting en verlies van autonomie van scholen. ‘Ook hebben politici en bestuurders nagelaten oplossingen te bedenken voor het al jaren nijpende lerarentekort, waardoor de werkdruk, het personeelsverloop en het ziekteverzuim steeds verder toenamen. Het beleid kende slechts één antwoord: meer geld.’
Minder lesuren
Om het tij te keren kan volgens Blank en Van Heezik worden volstaan met relatief eenvoudige beleidsaanpassingen. ‘Majeure onderwijshervormingen zijn niet nodig en zelfs onwenselijk. Zij leiden tot extra kosten. Het verminderen van de schooltijden zet wel direct zoden aan de dijk. Uit een rapport van het CAOP blijkt dat Nederland internationaal gezien een hoog aantal lesuren heeft en dat er geen bewijs is dat minder lesuren leidt tot slechtere schoolprestaties. Sommige landen presteren zelfs beter met veel minder lesuren.’
Zij vinden ook dat de invloed van schoolbesturen moet worden verminderd, onder andere door fusies te verbieden en de autonomie van scholen te herstellen. Ook binnen scholen valt volgens hen veel te verbeteren, onder andere door minder te vergaderen en een einde te maken aan het ‘gezever over taak- en projecturen’. Verder zou het management nog eens kritisch kunnen kijken naar dure inhuur en inkoop. De rol van ouders moet volgens Blank en Van Heezik worden ’teruggebracht tot hun inbreng op tafeltjesavonden’.