Om samen vanuit een pedagogisch perspectief onderwijsuitdagingen aan te pakken is een dialoog nodig, waarin de bedoeling en doelen van het onderwijs worden vastgesteld. Dat benadrukken VOS/ABB en de collega-profielorganisaties in een brief aan de formerende partijen.
Op dit moment ontbreekt de dialoog en daardoor worden onnodige tegenstellingen gecreëerd. Op basis van een dialoog zou het gesprek over zaken als sturing, bekostiging, regionalisering en de aanpak van het lerarentekort moeten volgen. Op deze manier kan gewerkt worden aan legitimiteit en uitvoerbaarheid van beleid.
Pedagogisch perspectief
De brief vraagt nadrukkelijk aandacht voor een pedagogisch perspectief als basis voor het beleid. Het vertrekpunt van het onderwijs ligt immers in de menswording van de leerling. Dit vraagt om een duidelijke en betere balans tussen persoonsvorming, kwalificatie en socialisatie, waarbij de uitgangspunten van beleid telkens vanuit deze drie doelfuncties samen worden geformuleerd.
Het vraagt ook om vertrouwen en ruimte voor onderwijsprofessionals om leerlingen te bieden wat zij in hun context en met het oog op hun brede ontwikkeling nodig hebben, ook als het erom gaat de gewenste opbrengsten te realiseren. Onderwijsbeleid, zowel van de overheid als van scholen en hun besturen, dient gericht te zijn op het faciliteren van leraren om hun werk op deze manier uit te kunnen voeren.
Aannames gaan eigen leven leiden
VOS/ABB en de andere profielorganisaties zijn verrast door de brief van demissionair onderwijsminister Mariëlle Paul over de herijking van de sturing van het funderend onderwijs. Zonder dat er een fundamenteel gesprek over bedoeling en doelen van onderwijs met het gehele onderwijsmiddenveld heeft plaatsgevonden, wordt direct overgegaan naar de sturingsvraag en worden aannames gedaan die een eigen leven (kunnen) gaan leiden.
De tegenstelling die wordt geschetst tussen onderwijsbesturen aan de ene kant en schoolleiders aan de andere kant, is een tegenstelling die niet is gebaseerd op de werkelijkheid. Evenwel worden op basis van die vooronderstelde tegenstelling denkrichtingen geponeerd en scenario’s geschetst die eraan bij zullen dragen dat een dergelijke tegenstelling juist wel gaat ontstaan en die niet helpend zijn in het samen oplossen van de problemen.
Recht doen aan bestuurlijke verhoudingen
Ook de Onderwijsraad wijst maakt zich zorgen over de manier waarop er over schoolbesturen wordt gesproken, zo blijkt uit deze brief aan de Tweede Kamer. Zo wordt er geconstateerd dat er verschillende, deels tegenstrijdige ideeën bestaan over de vraag waarom schoolbesturen er zijn en wat hun taken en verantwoordelijkheden zijn.
‘Dat vormt een voedingsbron voor een weinig constructieve discussie over de verantwoordelijkheidsverdeling in het onderwijs’, aldus de Onderwijsraad. In de richting van overheidsfunctionarissen en politici onderstreept de Onderwijsraad dan ook ‘het belang van zorgvuldige uitlatingen, die recht doen aan de bestuurlijke verhoudingen, ook in het politiek debat’.